در باب بداهه/پائیز رحیمی

یکی از برنامه های تقریبا ثابت تمام گروه های ادبی مجازی ، بداهه گویی است. بداهه گویی شیوه ای برای سرودن "درحال" و "فوری" یک شعر است که از قدیم الایام در محافل ادبی مرسوم بوده و اینک شکل و سیاق متنوع تری یافته است. بدین صورت که درشکلهای گوناگون زیر اجرامی شود ：

_بداهه با کلمات خاص

_بداهه در قالبهای خاص (ترجیحا  قالب های شعرکوتاه)

_بداهه با تصویر

_بداهه با حرف یا کلمه ی پایانی بیت پیشین

_بداهه با ردیف یا قافیه ی خاص

_بداهه ی موضوعی و...

این نوع تفنن ادبی غالبا برای تشحیذ ذهن و ایجاد شور و پویایی و گاه حتی زورآزمایی و قدرت نمایی بزرگان شعر، در میان شاعران محافل ادبی قدما  جریان داشته است. صرف نظر از محاسنی که این گونه ی سرگرمی می تواند برای شاعران و دست کم تازه کاران داشته باشد ، آسیب هایی جدی به حوزه ی شعر وارد می کند که به نمونه هایی از آن اشاره می کنم.با توضیح این نکته که هرگاه یک رفتاری از حد و حدودخودش خارج و به افراط کشیده شدبیشتر از فایده هایش ضرر رسان خواهد بود.

و اما آسیب هایی که بداهه گویی های فضای مجازی برای شعر امروز دارد：

_پایین آوردن سطح ذایقه ی ادبی مخاطبین با تزریق مداوم شعرهای بالغ نشده ی بداهه

_ انتشار سریع شعرهای پرداخت نشده ی بداهه در فضای گروه ها و کانال ها و ناامیدکردن مخاطبین جدی شعر 

_ایجاد غرور کاذب در جوانان تازه کار که احیانا در چند بیت بداهه موفقیتی کوچک داشته اند.

_تنبل کردن شاعران برای رویکرد جدی به مطالعه و تلاش برای سرودن شعرهای جدی و فخیم

_آسیب واردکردن به مجموعه ی  زبان فارسی با ارایه ی کلمات دم دستی و سخیف و فوری در ابیات بداهه

_تقویت فضای شانه خالی کردن شاعران بداهه سرا از مبحث نقد جدی اشعارشان (چون راحت می نویسند بداهه. و این یعنی： نقد نکنید)

_تقویت حس سطحی نگری و احساس زدگی با ارایه ی ابیاتی کاملا سطحی و حسی که  یک لحظه مخاطب را جذب می کنند و تمام.

بدین صورت می توان با یک حساب سرانگشتی متوجه شد که شیوه های گوناگون

 "بداهه سرایی" که امروزه در فضاهای مجازی رایج است بیشتر از آنکه مفید باشد ،مضر است و خوب است که مدیران محترم گروه های ادبی به این موضوع دقت داشته باشند و حداقل به یک یا دو مورد در طول ماه  اکتفا کنند تا بتوان از فواید کم آن به نفع شعر و شاعر، استفاده کرد.

البته ناگفته پیداست که در موارد بسیار نادری در جریان بداهه گویی ابیات ماندگار و زیبایی هم آفریده شده و

می شود.

اما این موارد اندک نمی تواند صدورمجوز برای بداهه سرایی مداوم  و ضربه زننده باشد ..

#پاییز_رحیمی

#نکته

#بداهه گویی

@paeizrahimi