روز خواهد شد
لباس‌های بدوی را بر می‌افکنم
تا اصولِ گفتگو را بیاموزم!
روز خواهد شد
و آن روز، دوره‌ی انحطاطم را رها می‌کنم
و برای تو کلماتِ زیبا می‌نویسم
و مرزهای واژه را پشت سر می‌نهم
و شیشه‌ی کلام را می‌شکنم!
روز خواهد شد
آن روز، احساساتم را هدایت می‌کنم
غرورم را سرمی‌بُرم
و میراثِ تعصبِ قبیله‌ای را از درونم می‌شویم
و قیام می‌کنم
علیه پادشاه.
روز خواهد شد
سربازانم را مرخّص،
و اسبانم را رها می‌کنم
فتوحاتم را پایان می‌دهم
و به مردم، اعلام می‌کنم:
رسیدن ِ به ساحل ِ چشم‌هایت
بزرگترین پیروزی است!
اوْنلار گؤرۆشدۆلر
آیلێ گئجه‌یدی
اوْغلان پێچێلدایێب سئویرم - دئدی!
عهدیندن دؤنه‌نین گؤزۆ اوْیۇلسۇن
آی‌دا عشقیمیزه قوْی شاهید اوْلسۇن
اوْنلار آیرێلدێلار
آیلێ گئجه‌یدی
اوْغلان باشقاسێنێ سئویرم - دئدی!
آی گیردی بۇلۇدا
اۆزۆنده کدَ‌ر
قوْرخدۇ یئنه اوْنۇ شاهید چکه‌لر!
✍#نبی_خزری
آنها در شب مهتاب
بهم رسیدند
نجوایی پسر کرد به گوش دختر
به آرامی گفت دوستت می دارم
چشم اش درآید
هر که بی وفاست .
این شب مهتاب
شاهدی زیباست
جدایی رسید در شب مهتاب
پسرک گفتا عشقم دیگریست.
اورا دوست دارم .
ابری شد ماه و رویش را پوشاند.
اخم اش از آن بود .
گواه اش باشد.
ترجمه
#حمیدی
https://t.me/+QsV9HxLneG7G-yDY
شب
چون برده ای سیاه و عرق ریز
در زیر تازیانه ی برقی هراسناک
می ریخت آبروی جهان را
و روستا
طفلی مریض بود
با ناله های زار
بر روی زانوان زمین
-مام تیره بخت-
چشم انتظار خواب
خوابی خراب بود
ناگاه
خاموش شد صدا
انگار درد کودک مسکین علاج شد
انگار
کودک به خواب رفت
لالایی بهار
-باران-
به داد کودک بیمار ده رسید
لالایی بهار
خواباند
سقف خانه ی دهقان را
رضا شیبانی- بهار89-...
اوستاد مفتون امینی شوبهه سیز یئنی ادبیاتیمیزین ان مودریک نماینده لرینده‌ن دیر. اونون اساس یارادیجیلیغی فارسجا اولموشسادا، آنجاق یئرلی- یئرینده آنا دیلینده- «عاشیقلی کروان» کیمی دیرلی منظومه یا خود پوئمانین یارادیجیسی اولموشدور. او، بو گورکملی اثره قناعت ائتمه یب دئمک بوتون شعر دیوانلاریندا دا آنا دیلینده اولان شعرلرینده ن بزه ک وئره‌ره‌ک ، بیر نئچه سین کونوللو اولاراق اونلارا داخیل ائتمیشدیر.
من اونون حله گونوموزه قدرچاپ اولان اون بیر ده نه کیتابین گؤزدن گئچیردیکده اونون نه درجه ده اینجه و لطیف بیر طبعه مالیک اولدوغون داها آرتیق دویدوم. اونون سیجیللیسی دوغوم ایلین 1302 گوسترسه ده ، دئدینه رغماً 1305 ده آنادان اولموشدور . قمری حسابی ایله ده دئسک 1344 ینجی ایلده .
مفتون اونجه شعر «دریاچه» سینده بیرسونا تک چیمیب آنجاق سونرالار «کولاک» گلدیکده نه ایسه «کولاک» اونو «انارستان» ا آپاریر و شاعیر بولغانلارگؤروب طبعی جوشور. نه یازیق کی. اورادان چیخیب «موج یا نهنگ» ه راستلاشیر. بورادا شاعیر اؤز ائلینه پناه گتیریب «عاشیقلی کروان»ا قوشولور. اما بیر مدت ده «فصل پنهان» دایاشاییر!!! چوخ چکمه دن شاعیری گؤروروک کی، «یک تاکستان احتمال» دا گزیشیر. مفتون امینی واختی ایله «سپیدخوانی روز» دا گونون گؤن اورتاچاغیندا آغ شعرلریند ن اوخویور. آنجاق «عصرانه در باغ» وعده سینه ده عمل ائده‌رک، بیرمحتشم شعر مجلیسی قورور. او ، بو دونه سانکی 1001 گئجه ناغیلین آرخادا قویوب، « شب 1002 »دن دانیشیر . سیجیلیسی نین شهادتینه گؤره بورادا مفتون یاشامینین دوخسانینجی پیلله سینه یاخینلاشیر . کیم نه بیلیر بلکه ده بونا گوره ائله پائیزی بوتون فصیل لردن چوخ سئون شاعیر«من و خزان تو» دان دانیشیر.
اونون چاپ اولان اثرلرین بئله تانیتدیرماق اولار :
1- دریاچه:
اساسا فارسجا اولان مفتون امینی نین ایلکین شعر مجموعه سی دیرکی، شاعیر اوتوز یاشیندا اونون چاپینا نایل اولابیلیر. دریاچه باشلیقلی کیتاب 1336 اینجی ایلده گوزل کیفیت ده تبریزده 112 صحیفه ده ایشیق اؤزو گؤرموشدو.
2- کولاک:
مفتون امینی نین بلکه ده اَن تانینمیش اثری دیر. کولاک 1344 اینجی ایلده چاپ اولوب، 1356 ینجی ایلده 231 صحیفه ده تبریزین شمس انتشاراتی طرفیندن ایکینجی چاپی ایشیق اؤزو گؤروموشدو. کولاک مجموعه سینده شاعیرین رنگارنگ اثرلری اولسادا، اورادا «ارک» کیمی شاه اثرین ایکی دیلده یئروئریلمه سینین باشقاداد- دؤزو اولموشدور. بو شعرتوپلوسو بیرسیرا بویوک شاعیرلر، آراشدیریجی لار و شعر شوناسلارین نظرلرین و ماراقلارین جلب ائده بیلمیشدیر.
3- انارستان:
شاعیرین اوچونجو اثری حساب اولور. انارستان 1347 ینجی ایلده چاپ اولوب، 1356 ینجی ایلده ایسه 96 صحیفه ده تبریز ده ایکینجی چاپی ایشیق اؤزو گؤره بیلمیشدیر. کیتابین قابیغیندا تبریزین آدلیم و گورکملی رسامی کیومرث کیاستین بیر یئنی تیپ داشییان طرحیندن فایدا لانیلمیشدیر.
4- موج یا نهنگ:
شاعیرین اؤز سلیقه سی ایله سئچیلمیش «کولاک» و «انارستان» شعر توپلولاریندان دیر. «موج یا نهنگ» 1356 ئیجی ایلین سون گؤنلرینده 63 صحیفه ده تبریز انتشارات لاریندان اولان «شمس» ین همتی ایله یا یینلانمیشدیر.
5- عاشیقلی کروان:
اوستاد مفتون امینی نین بوگؤنه قدر آنا دیلینده چاپ اولان اول- آخیرکیتابی دیر. بوکیتاب 1348 اینجی ایل چاپ ایچون حاضیر اولسایدی دا، 1357 اینجی ایلده تبریزین رفعت ناشرلیینین همتی ایله 56 صحیفه ده هابئله داریوش عبادالهی نین طرح لری ایله چاپ و اوخوجو کؤتله سی طرفیندن ماراقلا آزبیر مدت ده نسخه لری توکنمیشدیر. ائشیتدییمیزه گؤره اوستاد همین پوئمانی یئنیدن حک و اصلاح ائدیب چاپ ایچون حاضر لامیشدیر.
6- فصل پنهان:
عروض اولچو سونده اولان عاشیقلی کروان مجموعه سینین چاپیندان سونرا مفتون امینی یارادیجیلیغیندا بیرمدت آرا یارانسادا، آنجاق 13 ایل سونرا «فصل پنهان» آدلی باشقابیر اثری 1370 اینجی ایلده تهراندا شاعیرین اوز خرجی وتشبثی ایله 188 صحیفه ده چاپ اولا بیلمیشدیر. شاعیر بوکیتابیندادا فارسجا شعرلری ایله برابر بیر نئچه تورکجه شعرلرینه یئر آچمیشدیر.
7- یک تاکستان احتمال:
داها سونرا 1376 اینجی ایلده ده « یک تاکستان احتمال» آدلی شاعیرین یئنی بیر شعر کیتابی ایشیق اؤزو گؤره بیلدی. مفتون همین کیتابیندا یئنه بیر سیرا تورکجه شعرلرین ماراقلا یئر به یئر ائده بیلمیشدیر. «یک تاکستان احتمال» مجموعه سینین ناشری تهراندا نگاه انتشاراتی ایدی.
8- سپید خوانی روز:
1378 اینجی ایلده ایسه اوستاد مفتونون آدوئردییمیز شعر کیتابی تهراندا نشر ثالث نشریاتی وه رینده ن 62 صحیفه ده ماراقلا یا سیلمیشدیر. شاعیر همین کیتابینادا تورکجه شعرلریندن داخیل ائتمیشدیر.
9- عصرانه در باغ رصد خانه :
1383 اینجی ایلده ده شاعیریمیزین «عصرانه در باغ رصدخانه» کیتابی تهراندا نگاه ناشرلییی طرفیندن 127 صحیفه ده چاپ اولموشدور.
10- من و خزان تو :
1385 اینجی ایلده ایسه شاعیرین سون نشر اولان شعر توپلوسو «من و خزان تو» عنوانی ایله 70 صحیفه ده امرود ناشرلییی همتی ایله یا یینلانیر. آدوئردییمیز کیتابلاردان علاوه مفتون امینی نین کیتابلارینین بیرسیراسیندا نشر اولونمامیش اثرلینده ن ده ایستر تورکجه ایستر سه ده فارسجا اولسون آد آپاریلمیشدیر.
11- شب 1002:
شاعیرین سون اثری دیر کی1386 ینجی ایلده تهرانین نگاه نشریاتی طرفیندن187 صحیفه ده ایشیق اوزو گورموشدو . همین کیتابدادا شاعیر مفتون امینی نین بیر سیرا تورکجه – فارسجا شعرلری داخیل ائدیلمیشدیر .
بئله لیکله گوروروک چاغداش شاعیریمیزین چاپ اولان اون بیر ده نه کیتابیندا بئشی تبریز ده و آلتی سی ایسه تهراندا آنجاق بیریسی شاعیرین اؤزخرجی ایله و بئشی ناشرلرین خرج لری ایله چاپ اولموشلار.
بس گؤروروک- مفتون یئرسیز تبریزی سئومه ییر. نییه کی اونون اساس یارادیجیلیغینین بویوک حیصه سی قوجا تبریزده نشر اولموشلار.
بیلدییمیزه گؤره تبریز شاعیر و آراشدیریجی لاریندان اولان حورمتلی جمشید علی زاده نین چالیشمالاری اؤزره «موج روشنایی‌ها» آدلی اونون «یادنامه» سی ده تبریزده «آیدین» ناشرلییی وه ریندن بوگون- صاباح چاپدان چیخماق عرفه سینده دیر. البته بواثرده‌ن قاباق اوستادین پوئزیاسینا دایر بیر چوخلوشاعیر و یازیچی لاریمیزایستر ایراندا ایستر سه ده ایراندان قیراقدا بیرسیرا سامباللی یازی و ترجمه لره قول قویموشلارکی، اونلاردان رحمتلی صمد بهرنگی، علیرضا نابدلئ دوقتور غلامحسین یوسفی، عمران صلاحی، پروفسور غلامرضا صبری تبریزی، دکتر رضا براهنی، بهاءالدین خرمشاهی، اوستاد یحیی شیدا و باشقالارین ذکر ائتمک اولار.
بیر نئچه ایل بوندان قاباق دا، شوکران آدلی ژورنال بیرسایی سین مفتون امینی یارادیجیلیغینا حصرائتمیشدیرکی اؤزلویونده انترسان ایدی. یونلارلا برابر شاعیرین ان گئج چاغلاریندان دوورو مطبوعاتلا یاخین ایلکیسی اولوب و بیرچوخ شعرلری و مقاله لری تورکجه و فارسجا نشر اولموشلار. بورادا نیسگیل ائله ردیم شاعیرین قلمداشی هابئله همشهری سی سایلان تانینمیش تنقیدچی ، دونیا شهرتلی یازیچیمیز دوقتور رضا براهنی نین (( رازهای سرزمین من )) اثرین اوخودوقدا اونا حصر ائتدییی شعرین بیر گه اوخویاق :
راز های دیگر
همشهری قصه نویس من
ای آشنا
از (( رازهای سرزمین من )) این را نیز بنویس
که در زبان مادری ما
اگر چه برای هر گلی و هر مرغی ، نامی است
- و گاه چند نام –
ولی در مدرسه های ما ؛ لب از لب نگشودند
که فاخته کدام است
و سوسن کدام ؟
و با چه طعنه ای آموزگاران به ما گفتند
که در هزار آوائی بلبل ، همه مرغان خوش آواز نهفته اند
چنانکه در زیبائی گل سرخ همه گلها ...!
اما پدر که شبها ، گوش خسته ای داشت
گذاشته بود ، که دعا به هر زبانی خوانده شود ، حتی به زبان سکوت
و این راز همه ی سرزمین ماست ...
یازی میزین سونوندا اوستاد مفتون امینی نین نشر اولان دوققوز ده نه فارسجا کیتابلاریندان تورکجه شعرلرین سئچیب بویازی ایله برابر تقدیم ائتمه دن بویوک شاعیریمیزه جان ساغلیغی و آنا دیلیمیز ده آرتیق یارادیجیلیق لار آرزی لیریق.
تبریز- تیر 86
یئنی دن یازماق – آذر 88
آغلاجلار بختی
آلدیغی، آزلیقدان بیلینمه‌یه‌ن
وئرد یغی چوخلوق دان
دة‌رین کؤک‌لی
گئنیش کؤلگه‌لی
اوجالان
تازالاشان
یئرلی بیرحقیقت.
«آغاج» آدیندا
ادامه‌لی بیرقالخیش
***
هئی! نه حیرتلی دیر، نه ده ماراقلی
آغاجین دور دو غو یئرینده پاییز لاردان، قیشلاردان کئچمه‌سی
و یئنی باشدان خوش گونلرینده یاشاماسی
نئجه کی من اؤزوم نه چوخ زامان، باغلارین، مئشه لرین ایلک باهارینی دو یاندا
نیسگیل آخی چکمیشه‌‌م کی:
نولاردی؟
بیز انسان لاردا آغاجلارکیمی ایل دن ایله نئچه آیلیق گنج لشه‌ایدیک...
***
آی منیم اوره ییمی یوخلایان، سؤزومودینله‌ین، منت سیز بیر آلیشیق
من آغاجلارین بوی بوداقلارینا لاییق اثرلی- ده یه رلی بیر «پوئما» م یوخ
قوی آنجاق بوباغین اته یینده‌ن کئچه – کئچه سونکوایسته ییمی داها اوجا سسله سؤیله‌ییم کی
نه شاعیرلرطبعی، نه پهلوان لارگوجو
نه پادشاه لارتختی
بلکه من ایچین اولا - اولمایا تکجه بیر آغاج لاربختی
آی، آغاج لاربختی!....
ایل باشیندا
سؤزلو تبریک
سحرچاغی گون چیخاندا، پنجره‌ده‌ن باخدیم چؤله
سئیر ائله دیم چمن‌لره، باغا، گؤله
نفس چکدیم؛ درین- درین
ال قول آچدیم؛ سرین- سرین
هوس لندیم بیرایش گؤره‌م (آممانه‌ایش؟)
کئچمیش‌لری یادا سالدیم
سؤزه دولموش، جوشا- جوشا، اوز اوزومه دیله گلدیم
دئدیک‌لری تاپا- تاپاگه تیردیم کاغاذ اوستونه
بئله یازدیم؛
یئل‌لراسیر، ایشلر چؤنور
گئده‌ن باغلیر قاراتایچا، گله‌ن آچیر یاشیل بوقچا
قیش دولانیر یازاوستونه
ایلیق یاغیش
دامچی
دامچی
سوزور، آخیر بوزاوستونه
یئریومشانیر
گؤک یومشانیر
آممامنیم برک اوره گیم
کال دریلمیش آلما تکین، بایرام دادا یومشانماییب
بس نئیلییم؟
غربت منی ائلدن آلیب
ایشده‌ن سالیب
باخ بیر گؤروم بس نئیله مک؟
ایندی بیلدیم، اخ نئجه‌ده!
ایکی بارماق کاغاذ یازیب گؤنده ررم اؤز اؤلکه مه، اؤزائلیمه
آمما کیمه؟
هر کیمسه یه اولسا اولوب
هئچ باخمارام بوشا، برکه
آنجاق بیرین ده‌ن ایسته‌ره‌م
آخشام اوستو
گون باتاندا
ائینالی دان
باخا ارکه
نیسگیل ائده منیم ایچون، گؤردو گونو، دویدوغونو
لاپ تورکوسو
داغدان آشان بیر داشادا یئربوشلایا.
***
آی عزیزلر!
من اوزاقدان ایستی الی قلبیم اوسته قویا بیلله‌م.
یوزه‌کوزه‌یه سوسوز قالمیش
بیر بارداق دان دویا بیلله‌م.
***
ائل شاعیری آغا بهرام!
حق یولوندا گئده‌نلره اوغور اولسون
قویماعشقین گولوسولسون
یانارقالسین اوجاقلاریز، چیراقلاریز.
انسان کیشی!
من دئمیره‌م اؤز باغیندان گول ده‌ر منه
من دئییره‌م،
ائینالی‌نین ذیروه سین‌ده‌ن بیر نارین قوم
باغمئشه‌نین اته گین‌ده‌ن بیر قورو چؤپ
قوی پاکاتا گؤنده‌ر منه
بیر ده بیزیم یولداشلارین اللرین سیخ، اوزلرین اؤپ
***
داهی عمرون اوزون اولسون
بیزده‌سنه ایل باشیندا تبریک دئییب، آرزیلیریق
یوزئیله نوروزون اولسون.
غزل
انسان کی عشقی بیلمه‌سه، انسانه بنزه مز
بو سخسی ده گول اولماسا، گولدانه بنزه‌مز
حکمت گره‌کدی، عشق گره کدی، حماسه‌ده
هر قوش دیلی قانان کی سلیمانه بنزه‌مز
گؤیلون کی یار به یه‌ندی، غریبلیق داشین آتار
بیریول کی شهره دوشدو بیابانه بنزه‌مز
عاشق گؤز ایله دونیانی گزدیم کی تا دییه‌م
هئچ گول‌لی بیر چمن «یاما»، «سئئیوانه» بنزه‌مز
ائلچین غزل یازیب، منی یاد أتمه ییب، نه چون؟
مفتون! بوایش، هرایش اولا، نسیانه بنزه‌مز،
غزل
آتام دئیه‌ردی بیزه عشقی نیز حیالی گره‌ک دی
ایه‌ر باهار تکی کال اولسادا، صفالی گره‌ک دی
عاشیقلاریندا سؤزون سازلاریندا دینله‌می‌شم کی
گؤزل نه قدری گؤزل اولسادا وفالی گره‌ک دی
آتیلما هرسویا، آسلانما هربوداقدان عزیزیم
جاوانلیق عالمی فرضا کی ماجرالی گره‌ک دی
اییت‌ده خوشدوکی سئوداسی، سئوگی‌سی اولاآمما
بوبیرشکاردی، قماردی، کی اعتدالی گره‌ک دی
هاواسی خوشدو بوشهرین حئییف کی گه‌ل- گئدی یوخدو
بوخوش هاوالیی یئرین خلقی خوش ادالی گره‌ک دی
نه کور پو وار کئچمک اوننان، نه پنجره‌ز آچیلان دی
چای اطرافیندا اولان قونشوسس صدالی گره‌ک دی
آخیر سؤزوم بودوکی، آیریلیقدا، ال توتان اولماز
آدام، آدام لارا، داریولدا، اعتنالی گره‌ک دی.
یوخاریا چیخماق
بونئجه دام دیر، بو نئجه نردووان؟
بو نئجه یوخاریا چیخماق؟!
گؤرمه میشدیم؛ پیلله‌لر اوستونده ده سؤز یازیلار
[اودا، نه‌ترسه- ترسه سؤزلر]
بیر پیلله‌ده یازیب لار؛
«آغیر گلمه!»
اوبیری‌سینده یازیلیب:
«یونگول چیخما!»
بیرآیری سیندادا، اوخویورسان کی؛
«آیاغی‌نی حاق اوستونه قویما!»
بئله اولدوغو بیر حالدا
لابود -
من، اورتالیق بیر پیلله‌ده دایانیب فیکیرله شدیم
کی نئیله‌مک؟
گره‌کدی آغیر چیخام؟
یوخسادا یونگول؟
داهی
آیاغیمی نه جوره‌سی قویام کی، حاقی باسمیام؟!
بونداایدی کی
بیلمه دیم هانسی یاندان بوغونوق بیرسس گلدی
کی «اؤزونو یاهالتماکیشی!
یونگول چیخاماغی، ال ایچون یازیب لار
آغیر گلمه مگی، آیاق ایچون!»...
اورمو دریاسینا
گئنیش گؤگدن بیر پارچادور، آسلانوبدور یئراوزره
اوزاقداندا وقارلی دور، ارومیه دریاسی
او لکه میزین سیماسینده عزیز بیر ماوی گؤزدور
قمیش‌لردن کیپریکلری، چمن لردن سرمه‌سی
اوزاقلارا گؤزتیکنده، بویوک افق آلتیندا
دوماندا ایتمیش داغلاری، رؤیاکیمین گیزله نیر
یدی منزل فاصله‌دن بو شوکتی گورنده
البرز اونون قاباغیندا کاروان کیمی دیزله‌نیر
دریا ایچره، هر طرفدن جلال ایله گورسنه‌ن
اوجا داغلی، شیرین سولو، یاشیل بیرجزیره‌وار
اویوردون قلبینده بیزیم یالان دونیادان اوزاق
بابک دؤریندن یاشیان، دوزگون بیرعشیره‌وار
بودریانین منظره‌سی غروب لحظه‌لرینده
جمال سئون روحلار ایچون بوللو صفاسی واردور
آب حیات افسانه‌سین دوغرو ائده‌ن دریامیز
خسته‌قالان جانلار ایچون کسگین شفاسی واردور
گوی سولاردا نازک قیزلار قامتلرون ایرکن
دئیرسن کی جیرانلاردی سونبول اوتلور اکین ده
اونلاری گورجک آغلارام اوره ک ایچره کیچمیشه
نه آرزیلار قویلانمیشدور بو دریانین تکین‌ده
یایین ایسدی گونلرینده گونش آلاو توکنده
دریانین یانمیش جانندا گوزیاشی سی دوزباغلار
قیش گونینده سویوق یللرسیزیلتی ایله اسنده
مأیوس قالان اوره کلرتک دورت بیریانی بوز باغلار
چتین لیقی، آسانلیقا چوندرن دریا اولمه
دمیریولاسون قویار کن سودان بیریول آچیرسان
اویان کورپوبویان کورپو دوز گون گوزله باخاندا
یولدان گله‌ن سفرچیه اؤزون بیرقول آچیرسان
یوردوموزن هر یانیندان بیرنشان وار قوینوندا
هراولکه‌دن بیرسو گلیب سوینه ک آخیر سینوه
چایلارسنه قاریشار کن گوزل کوپوکلر بیتیر
دئیرسن کی ائلچی گلیب آغ گول تاخیر سینوه
او لکه میزده بویوک شانلی دریا! سنون سولارین
اوره گینده دشمن ایچون آجی زهه‌ر بسله‌ییر
دالغالارون آچیق قوللی هر بیریانا آخاندا
زنجیرده قالمیش داغلاری آزادلیقا سسله ییر...
یانار داغ
بوتون دونیالرین دردین قانار داغ
سئوال ائدسن، سکوت ایلن دانارداغ
سهندین اوستو قاردیر، آلتی قان دیر
بوجوشقون درددن یبر گون یانار داغ
ساوالان
گوک قورشاغی، حمایل تک، اؤنونده
بولودلاردا، ظفر مارشی، چالدیران
تاریخلرده، افتخارلا، وقارلا
قیزیلباشی، گوموش تخته، قالدیران
برک آیاقلی، اوجاباشلی بیرثبوت
داشین قورموش زمانلارین چؤلونده
حقیقت‌ین یوکسک لیگین، آغ لیغین
یویو‌ندورموش، فلک لرین گؤلونده
آخشام اوستو،شفق لرده سیغما ییر
آولارینین، افشان- افشان بوینوزو
قاپلانلارین، گؤرلریندن، اودقاپیر
هرچیگنینده، یوزحقیقت اولدوزو
ناواختاجان، داخمالاردا گیجه‌لمک
عزیزکؤنول! چیخ بوداغدا هاوالان
پله پله، سس وئره‌جک، عشقینه
ان گؤزل داغ، ان اوجاداغ، ساوالان
ایگیت بابک، اودا چاندا، بوداغدان
بیعت قیلدی، انتقام لار، هنرلر
قیزیل مرشد، بوردان صیحه چکنده
حق یولوندا، شرقه چاپدی، ظفرلر
ساوالانین آغ باشینین حورمتین
تاریخ دانسا، اونون اوزو قا را دیر
روزگاردان، جفاگؤرموش قوجاداغ
جانی ساغلام، آمماکؤنلو یا رادیر
آی سازاقلی غربت لرده قیوریلان
ساوالانین آغ گول‌لری، نئجه سیز؟
ایشیق گؤنوز، خوش گؤنشیز، یولدا دیر
حئیره قالسین، سیزین قیسا گئجه نیز!....
قاراناغیل
غلامحسین فرنود ایچون
باهار چاغی، شنبه گونو، گون‌اورتادان، ایکی یاریم کئچنده
بیر من ایدیم، بیرساری گؤز،
اوتورموشدوق، یخدن اوسته، صاندیخانا دیب اینده.
حال بوحالدا
آلتی لوطو، طوپانچالی، پیچاقلی
آشدیلار
باغچایا
تاتار کیمی قییه چکیب، یوگوردوله‌ر ایچه ریه
یولداشیمی یانیمداجا بوغدولار
سونرا، منی دام آلتین دان، باش آشاغی آسدیلار
چوخ دانلاییب، چوخ توپور جه‌ک، آتدیلار
داهی پیچاقلارین چکیب، دایادیلار، بوینوما....
هئچ بیلمه‌دیم نه واقت او لدوم، آممامنیم اولموشومو
تندیره
تونله‌یه‌نده
چیغیردیم.
آلتی لوطو، پنجه‌لری، بویاقلی
قاچدیلار
آی باتیردی، قافلانکی دان، آشدیلار ...
باری....
باخ گؤرنه گؤزل سؤزدو حسین بن علی دن:
دونیاده دینیز اولماسا حریتیز اولسون»
ظالملرین اوغروندا اگر الده گوجوز یوخ
کؤنلوزده اولاردان باری بیرنفرتیزاولسون.
انسانین واحدی
یوز انسان اگر تک گئده بیرقوردا باتامماز
باهم گئدیلن یولدا نه اوز وئرسه ظفر دیر
تک لیکده بیر انسانی حساب ائیله مک اولماز
انسانلیقا ان خرده‌جه واحد کی نفردیر.
حقین هیبتی
کؤنلینده کشاکش دی اونون، هر گئجه هر گون
من سرینی بوندان داها کتمان ائده بیلمم
گاه سؤیلیری بو ایشده‌منه امر ائدیلیب دور
چاره‌م نه دی، مافوقیمه عصیان ائده بیلمم
گاه سؤیلیری مافوق حقیقت نه اولارمی
بیر قبه یه‌بئش انسانی قوربان ائده بیلمم
حقیقت ماتمی
چوخ دونیادا قان ایلن بولانمیش باشلار
تک بیر نه حسینه دگدی اوخلار داشلار
اماکیم ایچون بوجور گئیل‌میش قارالار
اما کیم ایچون بوجورتو کولموش یاشلار.
حقین گوجو
حق چای کیمی دریایه آخیب یول تاپاجاقدور
داش آتماق ایلن کیمسه اونوچوندره بیلمز
دونیاده قارانلیق لار اگر جمع اولا باهم
بیرخرده‌جه شمعین ایشیقین سوندوره بیلمز!
یئنه اولدوز
قیزیم اولدوزا
گولوم سن، سونبولوم سن نازقیزیم سان
حیاتین یایلاغیندا. آغ قوزوم سان
عزیزیم. چوخ زادیم‌سان، ماحصل سوز
یاشیل بیرآرزو، بخت اولدوزوم سان
خزر ده، عکسینی گؤردون، آی اولدوز
سنه دونیاده گورسه نمز، تای اولدوز
باشین قوی قلبیم اوسته، چیرپینان قلب
ائشید، یومشاق بالیشدان، لایلای اولدوز .
درویش بابا سوزوم وار
درویش بابا دونیا دئدیغین چرخ فلک دی
آمما دئمک اولماز کی فیریلداقدی کلک دی
آز آغزیوی آچ گویلره باخ من سنه قوربان
لوح ازل و کوکب طالع نه دئمک دیی
اولدوزلاری بیر بیر تانیسان بیلمه سن آمما
تورپاقدا بیته ن یئر کوکی دی یا گوبه لک دی
هئی بیر قره چای ایچ سورا چک بیر آجی سیگار
فرض ائیله چراغ شمع دی میغ میغ کپنک دی
همت او دئییل هئی دویونه پوفلویه سن ویرد
همت ایتی دیرناق ایله بیر گوج لی بیله ک دی
دوز دور کی نمیش اولماسا سونبول ده نه دولماز
آمما دئمک اولماز کی بولود یاغسا چورک دی
هئی گوز یاشینی دسمالا توک خلقه نه خیری ؟
بوش بیر کوزه آغزیندا بویاش بیر تپه جک دی
سن چوخ دیی سن سردری نین گول – چیچک ایندن
من تا گوزوم ایشلیر گوروره م قاردی کولک دی
درویش بابا شهرین آراسین کند ایله وورما
قارداش یئنه قارداشینا هر حالدا کومک دی
علمین قاباقا چیخماسی انسان لیغی باسماز
انسان فلکین سرین اییر بیلسه ملک دی
سن ییرتیجی حئیوانه نصیحت نه ائدیرسن ؟
قوردون گوزونو قورخودان اولسا یه ینک دی
آز سویله جاوانلیق نئجه گلمیش ؛ نئچه گئچمیش
غفلت زده بیر ملته لالای نه گرک دی ؟
درویش بابا گل خلقی چیخارت یاس قره سیندن
وئر مژده کی بو کنده ده بایرام گله جک دی ...
دادلار
چوخ دییلیب
دوزون دادی
یاغین دادی
چوخ دییلیب
آداخلی ایله
سئوگیلی ایله
دانیشیب گولماغین دادی
آما حئییف
آزدان – چوخدان
دئییلمه ییب
بوش بیر ائوده
دولو اورک له قایناشیب
گیزلین آغلاماغین دادی ...
خلقیمیز دیلیندن یئنی بایاتیلار
1- آغاج دئییر سیلکله
آلما دئییر باخ هله
کیم دوز دئییر کیم یالان
اولچو سو گلمیر اله
2- ارباب اندی ماشین دان
کئچدی گول آراسیندان
ایلمک سالان سئوگیلیم
اولدو دوش یاراسیندان
3-پاییز گئدیر قیش گلیر
ایش اوستونه ایش گلیر
حاکیم اوغورلوق ائدیر
خلقه مفتیش گلیر
4-اوستا قدیم ایش تازا
قیش نئجه بنزه ر یازا
ایشچی لرین قانونون
گرک ایشچی لر یازا
5-ایشچی دوروب دالاندا
سوزو قالیب دیلینده
کارخانادا آجان وار
برقی باطون بئلینده
6- آچار آچار فرانسا
حاج اوغلو گئتدی دانسا
مطلبینه چاتماسین
کیم سه کی حقی دانسا
7- ائیوان آلتی سک گی دیر
آلتی پیلله سک گی دیر
خلقه یالان یاراشماز
یالان دویلت حقی دیر
8- سویود اییب دیر باشین
سورور لاله نین یاشین
سونبول دئییر لاله جان
گورکیم اولدو یولداشین
9- گوی اوسته طرلان اوغلوم
یئر اوسته آسلان اوغلوم
میللته قوربان یازیل
قوی دئییم اوغلان اوغلوم
10- چی کرپیچ ای نیمه سی
قوربان اتین قیمه سی
عومروم آللاه الینده
نه لازیم دی بیمه سی
11-خان اوغلو قوبان سنه
دای اوغلو حئیران سنه
آما گل گئت ایسته سن
عم اوغلو مهمان سنه
12- کیم دولدورار کیم جالار
کیم هورت ائلر کیم یالار
یئمکده قالسا چوخدان
دئمکده آزدان قالار.
سمد سوزو
(( .. – جلیل عمی نئچه ایل دیر؟
خبر اتر دئنه گوراق؟
(( - دئمک قاباقداکی خرمن ؛ دوزو اون بیر ایلدی تامام
خبرده گلمیری اصلن
غریبه دی ایکی بارماق کاغیذدا ؛ چیخ میر اوندان
سمدکی یوخدو ؛ سمد گیل ده یوخدولار ؛ بونه ایشدی ؟ ))
=+
(( - جلیل عمی سوزو گیزلتمه قوی بو قوددا دئشیل سین
اوجور گئدن داها گلمز
بئله خیال ائله مه بیلمیره م کی یاخشی بیلیرسن
او استیکان کی قالیب طاخچا اوسته توزلو ؛ کیمیم دی ؟
... گوزون نیه سویا دولدو ؟
الین نیه بئله تیتریر ؟
بونو هامی دا بیلیر لر
آخبرجان این اوشاغین نان سوروش دئسین
او توزلو – توزلو بوداقلار
او آیری – آیری قورو ارخ لرده آزجا بیلیرلر
جلیل عمی دئه گوروم
پاییزلار آخشامی زار – زار ساماوارین کیمه آغلار ؟ ... ))
=+
آمان فلک آمان آللاه
بورا وطن دی یا غوربت
مه یر صمد گیل اینه ن بیز بویوردو سئچمه میش اییدیک ؟
او سیلدیریم اوجا داغ آغ بولودلار آسلی دوشون نن
او شوخ چمن لری ان نن – بویا چیچیک لی بولاق لار
گوزل دئسن گوزل اییدی
تانیش دئسن تانیش اییدی اورکده گوزده اووشموش
آیاق چاتین جا گلردین باهاردا یایدا پاییزدا
گوزون دویونجا باخاردین
اتک دولون جا ده ره ردین –
تمیز وطن !
عزیز اولکه
اورک پناهی !
نه اولدون|
=+
نئج اولدوز لار ائله بیل یئر آچیلدی اونلاری اتدو
او همت آتلارینی طوله لردن ایلخی یا چکمیش
کهر بئلینده چاپانلار
شوخوم یئرینده بولود کولکه سین کمنده سالانلار
شفق لی
پییله لری
آخشام اوستو
کنده
یئتن
چیراقلار ایله اوجاقلار آیشیق لی اودلو اولاردان
=+
نه احتشام لی ولایت
کی بایداغیندا یازیل میشدی – مهربانلیق – آزادلیق
کی هئچ اوشاقدا سوزون اوردا اوتانماز اییدی تیکان تک
کی قوشدا اوردا اییر جان دئسه ایدی جان ائشیده ردی
نه اعتبار لی جماعت
دئمک نه قوم و قبیله ؛ فقط بئش آلتی معلیم
ساغ اللرینده کیتاب
سول اللرینده قیزیل گول
اورک لرینده صداقت
گیرنده کنده قیمیلداردی جووخا- جووخا اوشاقلار
اکین چی لر سئوینه ردی
توکان چی لارگوه نردی
دئییه ردی لر شوکور اولسون
بیزیم اوچون آغا بهرنگی لرده اولماسا هئچ زاد
بیزیم یازیق لاری کیم بیر یئره یئتیرسه بولاری
الاهی سن قوجالاردان کسیب جاوان لار آرتیر ..
=+
آو آرزی لار ؛ او اومودلار نه فایدا قیلدی نهایت
نه قیسسا اولدو عومورلر
سونن اوجاق نه چوخ اولدو کئچن چیراق داها آرتیق
ایگیت لرین قانی یوینوز دا قالسین آی قارا دئولر
دورولماسین اورگیزدن آخان
(جهننمه کی )
جلیل عمی اوزووو آز یاهالت
یا بیلمه مه زلیغا وورما
صمد کاغاذ یازا بیلمز داهی
او سوزلرین بیزه راجع کیتابلاریندا یازیب
او اکدیغی مومالار باغچالاردا ؛ بوی آتاجاقلار
اونون ایزین تاپا بیلسز
اونون یولون گئدن اولسا
ایه ر اونون دئدیغین اونودمویاسیز
گوزو ایشیق لاناجاق
تندیرلریز قیزاراجاق
اوجاق لاریز یاناجاق
الاهی ! هر نه قدر حق ایز اولسا خیریز اولا
+=
جلیل عمی قولاق آس گور صمد سئون نه دئییر
قاباقداکی پاییزین ایلک گون لرینده
کی خرمن ایز یغیشیر
کی بوستانیز پوزولور
کی مدرسه ز آچیلیر
اورک سماوریوه اود سالیب سوتوک بیزی گوزله
گله ک دویونجا ایچه ک سویله شک
آخیر جانی دولاناق
آغاجلارین بیزه قالمیش لارین داداق
اوشاقلارین کلاس آرتیرماسین گورک سئوینک
صمد گیلین یئرینی بوشلایاق
=+
آهای جلیل عمی جان !
اجازه وئر سوزومو دوندردیم بیر آیری یانا
صمد سئونلره پیغام وئردیم
آنا دیلی سیزه بس اولماسین
اورک دیلین ده بیلین ال اله وئریب ییغیشین
گرک دی بیرلیک اولا
گرکدی شیرلیک اولا ؛ تولکولوکده فاییده یوخ ...
عاشیقلار غزلی
تبریزین ادبیات سسی یحیی شیدا ایچون
یخدان آچیب آلتی نی اوزلیه نده
زریل اینه ن اطلسی دون گیینه نده
اورگیم آچیلدی دیلیم توتولدو
یاخشی اولدو سنی گوردوم دییه نده
گوز وئریلیر آما ایشیق دئریلمیر
یار گئجه – گوندوز یاری گورمیه نده
آیری سی آی تکین گوزل اولسادا
اوچ گئجه لیک دیر اونا بنزیه نده
قیرمیزی – قیرمیزی اوزگه یانیندا
قلبیمی دیشله دی آلما ییه نده
قیز گلین این ناز ائتمه سی قایدادیر
نئیله سین آشیق بونا دوزمیه نده |
خنیاگرِ کوچه باغِ نیشابوری
آیینهٔ درد و داغِ نیشابوری
در چلّهٔ ازدحامِ خاموشی ها
تو یکتنه چلچراغِ نیشابوری.
۱۹ مهرماه، زادروز فرخندۀ استاد محمًد‌رضا شفیعی کدکنی گرامی‌باد.
#هومن_گلهو
@h_golhoo